پسته یکی از اعضای مهم و ثابت آجیل ایرانی است که میزان پتاسیم آن با این جثه کوچک برابر با پتاسیم پرتغال است و به علت داشتنمواد مغذی از اهمیت بسیاری برخوردار است. استان کرمان و شهرستان رفسنجان، مراکز اصلی تولید پسته در ایران بشمار می آیند. پسته،عضو ثابت آجیل با وجود جثه کوچک خود سرشار از منابع مفید و مغذی برای سلامتی انسان است
چهار نوع پسته در ایران تولید می شود :پسته فندقی، پسته کله قوچی،پسته اکبری و احمد آقایی.
پسته اکبری یکی از ارقام تجاری پسته ایران است که در مقایسه با سایر رقمها دارای ارزش اقتصادی بیشتری است. این رقم در اواخردهه سی شمسی توسط حاج اکبر بسنجیده، در روستای عباسآباد امین، از توابع بخش کشکوئیه شهرستان رفسنجان، شناسایی و تکثیرشد. رقم مذکور دارای میوهای بادامی شکل، کشیده و درشت است.
پسته خنجری دامغان همانطور که از اسمش پیداست مانند یک خنجر دارای قوسی کشیده در یک طرف آن. این پسته از لحاظ ظاهریهمانند پستهٔ بادامی و پسته احمدآقایی است چونکه پسته بادامی و پسته احمدآقایی نیز هر دو کشیدهاند که ممکن است شما را درتشخیص آن کمی دچار اشتباه کند.
پسته کلهقوچی یکی از ارقام تجاری پسته ایران میباشد که برای اولین بار توسط فردی به نام حاج علی شریفی در روستای دهنورفسنجان شناسایی و انتخاب گردید و به همین دلیل به نام پسته حاج شریفی نیز معرف است. مناطق عمده گسترش آن استان کرمان میباشد و در سایر استانهای کشور نیز به صورت پراکنده وجود دارد.
پسته احمد آقایی، این رقم برای اولین بار توسط فردی بنام احمد آقا فروتن در احمدیه نوق شناسایی و انتخاب گردید. گسترش این رقم دراستان کرمان بیشتر در مناطق نوق رفسنجان و شهرستان سیرجان میباشد. در حال حاضر این رقم یکی از مهمترین ارقام تجاری کشورمیباشد که علیرغم قدمت نه چندان طولانی آن، بهطور چشمگیری در حال گسترش میباشد. میوه آن بادامیشکل ولی ظاهری آن همانندرقم کله قوچی میباشد. قرمزی رنگ مغز، سفیدی پوست استخوانی و درشتی میوه باعث گسترش آن شدهاست.
رقم فندقی (اوحدی):
پسته اوحدی، یکی از متداولترین ارقام تجاری پسته ایران میباشد که بین سالهای ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۰ در روستای فتحآباد رفسنجان توسطمهدی اوحدی شناسایی و انتخاب گردید. رقمی است بسیار معروف و سازگار برای اکثر مناطق پستهکاری که در طول ۵۰ سال گذشتهگسترش فراوانی پیدا کردهاست. حدود ۷۰–۶۰ درصد پستهکاریهای رفسنجان را این رقم به خود اختصاص دادهاست. این رقم دارایمیوهها فندقی شکل و کروی میباشد.بیشترین حجم صادرات پسته کشور مطعلق به رقم فندقی میباشد.
پسته حاوی مواد مغذی،مانند:
- کربوهیدراتها، پروتئین، اسیدهای آمینه ،چربی و فیبرهای رژیمی می باشد.
- پسته همچنین غنی از مواد معدنی ،پتاسیم، آهن، کلسیم ،روی ،مس و سدیم هستند.
- پسته، دارای ویتامین های ضروری ،مثل:ویتامین ث ، ب6، آ، کا، تیامین، فولات، کولین ،اسید و بتایین است .
در 100 گرم مغز پسته منابع زیر موجود است :
- مواد چرب 54 گرم
- کلسیم 130 میلی گرم
- فسفر 500 میلی گرم
- آهن 7/5 میلی گرم
- مواد نشاسته ای 15 گرم
- آب 5/2 گرم
- پروتئین 20 گرم
- پتاسیم 950 میلی گرم
- ویتامین آ 230 واحد
- ویتامین ب 1 0/7 میلی گرم
- ویتامین ب 3 1/5 میلی گرم
- جوشانده پوست درخت پسته برای برطرف کردن خارش اعضای تناسلی زنان مفید است.
- جوشانده پوست و برگ درخت پسته برای رفع درد و خارش مقعد مفید است.
- مغز پسته به علت داشتن آهن خونساز است و آنهایی که مبتلا به کم خونی هستند باید حتما روزانه مقداری پسته بخورند.
- خوردن پسته نیروی جنسی را تقویت می کند.
- پسته مغز و ذهن را تقویت می کند.
- پسته معده را تقویت می کند.
- پسته برای تسکین سرفه مفید است.
- پسته برای آرامش قلب و آرام کردن اعصاب مفید است.
- برای باز کردن مجاری کبد مصرف پسته توصیه می شود.
- پسته اسهال معمولی و اسهال خونی را درمان می کند.
5 مهم ترین خواص و فواید پسته
1.خواص آنتی اکسیدانی:
پوسته های پسته حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان هستند. این آنتی اکسیدان ها ،رادیکال های آزادی را که از متابولیسم سلولی تشکیل می شوند، خنثی می کند. که این رادیکال ها باعث ایجاد بیماری های قلبی و سرطانی می شود.
2. بهبود سلامت قلب :
مصرف روزانه ال دی ال یا کلسترول بد را در بدن کاهش می دهد . پسته یک منبع غنی از اسید آمینه می باشد، که مانع از تشدید عروق و تشکیل لخته های خون می شود .
3.مدیریت کردن وزن :
برای کسانی که رژیم غذایی دارند ،پسته یک انتخاب عالی می باشد . پسته دارای کالری کم، پروتئین زیاد، چربی های اشباع شده و نشده کم می باشد. که همه برای حفظ وزن ایده آل بسیار مناسب هستند .
4. جلوگیری از بیماریهای ماکولا:
پسته حاوی آنتی اکسیدان های کاروتنوئید، مانند :لوتئین و زاکستین است. این آنتی اکسیدان ها در کاهش خطر ابتلا به بیماری ماکولا در سالمندان کمک می کنند.
5. کمک در بهبودی هضم:
پسته یک منبع عالی از فیبر رژیمی می باشد که در عملکرد سیستم گوارش تاثیر مثبت دارد.
پسته حاوی مقدار زیادی مس است که در جذب آهن بیشتر از موادغذایی به بدن کمک می کند. و این می تواند شانس مبارزه با بیماری هایی مانند کم خونی را افزایش دهد . زیرا تعداد هموگلوبین ها را زیاد میکند و باعث افزایش جریان خون می شود.
7.پسته برای تقویت قوای جنسی :
پسته به شدت بر قوای جنسی مردان تاثیر می گذارد مطالعات نشان داده است که مردان با مصرف روزانه حدود 100 گرم آجیل، به مدتسه هفته ،میتوانند اختلال نعوظ خود را حدود 50 درصد بهبود بخشند.
8. کنترل دیابت:
پسته حاوی آنتی اکسیدان است ،که به کاهش فرآیند گلیکاسیون(قندی شدن) و کنترل دیابت کمک می کند و همچنین می تواند سطح قندخون و فشارخون را متعادل کند.
9. خاصیت ضد التهابی :
محتوای ویتامین ای و و عوامل ضد التهابی موجود در پسته، می تواند به کاهش التهاب در هر قسمت از بدن کمک کند.
10.محافظت از نورون ها و عصب:
پسته، حاوی مقادیر بالایی از ویتامین b6 است. که به ساخت اسید آمینه ضروری کمک می کند، که برای ضربان قلب و عروق بسیار مفیداست . به همین خاطر این آجیل نقش بسیار مهمی در حفظ سیستم عصبی بدن ایفا می کند.
11. تقویت سیستم ایمنی بدن :
پسته، به دلیل منبع غنی ویتامین b6 ،می تواند سیستم ایمنی بدن را بهبود بخشد . آنها باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شوند و درجلوگیری از انواع عفونت ها و سرطان ها موثرند.
روغن پسته یک مرطوب کننده مطلوب بوده و به سرعت جذب می شود و حالت چسبندگی ایجاد نمی کند و برای ماساژ صورت و بدن گزینهمناسبی است. اسیدهای چرب امگا6 آن اثر زخم های ناشی از اعمال جراحی را از بین برده و از چین و چروک دورچشم و صورتجلوگیری کرده و از همه مهم تر موها را شفاف می کند. مصرف خوراکی این روغن نیز جنبه درمانی داشته و فسفر آن هوش و حافظه راافزایش و اسیدفولیک آن به رشد و تکامل سیستم عصبی جنین کمک می کند.
مغز پسته یکی از منابع غنی اسیدهای چرب مفید است، اما مصرف آن به افرادی که میزان تری گلیسرید خون بالایی دارند، توصیه نمیشود، همچنین به دلیل هضم دشوار آن برای معده مناسب نیست. خوردن زیاد آن باعث گرمی بدن و کهیرو دانه های قرمز رنگ در پوستمی شود .برای رفع گرمی و خشکی باید سرکه، انار ترش و یا برگه زردآلوی ترش مصرف نمود.خوردن پسته برای اشخاصی که دچارضعف و نارسایی کبد هستند و مبتلایان به بیماریهای نقرس و دیابت و ناراحتی کلیه مضر می باشد. همچنین مغز پسته از نظر طب قدیمایران گرم و خشک است و برای افراد گرم مزاج مناسب نیست
بهترین روش برای نگهداری از آجیل مغز شده، نگهداری درون فریزر است تا از رشد قارچ آفلاتوکسین بر سطح دانهها و مغزها پیشگیریکنید. مصرف این قارچ سرطانزاست. البته در مقدار زیاد با گذاشتن قرص در انبارها از فساد شدن جلوگیری میکند.
فوت و فن های بو دادن و طریقه شور کردن پسته خام
پسته را میتوانید با روغن هم بو بدهید. اگر میخواهید علاوه بر موادی که آورده شد از روغن هم استفاده کنید، از روغنی استفاده کنید کهمقاومت حرارتی بالایی دارند. روغن نارگیل برای این روش توصیه میشود.
طرز بو دادن پسته خام یا تازه
معمولا پسته تازه یا خام را به سه روش بو میدهند. موادی که در هنگام بو دادن پسته خام به آن اضافه میکنید، به ذائقه و سلیقه شمابستگی دارد. همچنین برشته و شور کردن پسته میتواند روی شعله آرام اجاق گاز یا درون ماکروفر انجام شود. شما میتوانید هر کدام ازراههای زیر را برای بو دادن پسته خام به کار گیرید.
مواد لازم
نمک: ۱ یا ۲ قاشق غذاخوری
آب: ۱ لیوان دستهدار فرانسوی
آبغوره/ آبلیمو یا آبغوره/ سرکه: ۱یا ۲ قاشق چایخوری
زعفران دم کرده: به میزان دلخواه
طرز بو دادن پسته خام و طریقه شور کردن پسته خام
۱- برای بو دادن پسته خام، آن را از شب قبل خیس کنید. به اندازه ۱یا ۲ قاشق غذاخوری نمک را در یک لیوان حل کنید.
۲- پستهها را آبکش کنید و درون ماهیتابه یا قابلمه ترجیحا تفلون بریزید. سعی کنید از ظرفی استفاده کنید که دیواره بلندی داشته باشد. محلول آب و نمک را به پستهها اضافه کنید.
۳- حرارت زیر ظرف را بسیار ملایم انتخاب کنید و پستهها را به طور مرتب تفت دهید تا آب نمک خشک شود.
۴- برای خوشطعم و خوشرنگ شدن پستهها، آبلیمو و سرکه را به زعفران اضافه کنید و روی پستهها بریزید. کمی آن را به هم بزنید وسپس اجاق گاز را خاموش کنید.
۵-پستهها را در سینی بریزید و اجازه دهید خشک شوند.
روش دوم
۱-در طرز بو دادن پسته به طریقه شور کردن پسته خام نیازی به خیساندن پستهها از شب قبل نیست. پستهها را درون ماهیتابه بریزید وبعد از اینکه پوست پسته رنگ خود را تغیییر داد و مایل به قهوهای شد، روی آن آب نمک بریزید.
۲- میتوانید مانند روش اول، محلول سرکه و آبلیمو یا آبغوره و زعفران را هم به آن اضافه کنید.
۳- اگر پستههای درون ماهیتابه هنوز رطوبت دارند، نگران نباشید، اجازه دهید پستهها در فضای باز خشک شوند.
روش سوم
۱- در طرز بو دادن پسته خام به روش سوم یعنی در ماکروفر کافی است اول پسته ها را بشویید و در یک ظرف بریزید.
۲- مثل روش اول، محلول طعم دار کننده پسته را تهیه کنید. یک لیوان آب و نمک و آبلیمو یا آبغوره یا سرکه را به همراه زعفران دم کرده بهپسته اضافه کنید. بگذارید پستهها یک شب در این محلول بمانند.
۳- روز بعد، پسته ها را در صافی بریزید. درجه فر را روی ۱۴۰ درجه و زمان را روی ۲۰ دقیقه تنظیم کنید.
۴- پستهها را در سینی فر بگذارید و چند بار هم بزنید. تا با حرارت ملایم فر، خشک شوند.
۵- مانند دو روش گفته شده در بالا، اگر پسته هنوز رطوبت داشت، آن را در فضای باز بگذارید تا خشک شود.